出售景观榕树：抢手的景观榕树优选中闽大地园艺
 |
Dan l-artiklu dwar organizzazzjoni huwa nebbieta. Jekk trid, tista' tikkontribwixxi issa biex ittejjeb dan l-artiklu, dejjem skont il-konvenzjonijiet tal-Wikipedija. |
.svg)
Il-?nus Mag?quda jew l-Organizzazjoni tan-Nazzjonijiet Uniti hija organizzazzjoni internazzjonali li l-g?anijiet tag?ha huma li tiffa?ilita ko-operazzjoni fejn jid?lu li?ijiet internazzjonali, sigurtà internazzjonali, ?vilupp ekonomiku, progress so?jali, u drittijiet umani. Din l-organizzazzjoni twaqqfet fl-1945 minflok il-Lega tan-Nazzjonijiet, biex tevita gwerer bejn in-nazzjonijiet u tipprovdi lok g?al djalogu.
B?alissa hemm 193[1] stat membru, li jinkludu kwa?i kull stat independenti mag?ruf. Mill-kwartieri ?enerali tag?ha, li jinsabu fit-territorju internazzjonali, fl-in?awi tal-Belt ta' New York, il-?nus Mag?quda u l-a?enziji spe?jalizzati tag?ha jidde?iedu rigward temi u kwistjonijiet sostantivi u amministrattivi, f'laqg?at regolari li jsiru matul is-sena. L-organizzazzjoni hi maqsuma f'ferg?at amministrivvi, li huma:
- L-Assemblea ?enerali (L-assemblea pin?ipali);
- Il-Kunsill g?as-Sigurtà (jidde?iedi dwar ri?oluzzjonijiet g?all-pa?i u sigurtà; fil-Kunsill tas-Sigurta’ hemm 15-il pajjizi, 10 jinbidlu kull sentejn, waqt li l-5 o?ra l-aktar b’sa??ithom USA-Russja-Franza-l-Ingilterra –c-?ina huma dejjem hemm. Dawn jiddeciedu x’g?andu jsir meta jkun hemm zmien difficli b?al Gwerra. Malta kienet membru fl-1983-84.);
- Il-Kunsill Ekonomiku u So?jali (jippromwovi ?vilupp ekonomiku u ko-operazzjoni so?jali);
- Is-Segratarjat (jag?mel studji, ri?erka, u jipprovdi fa?ilitajiet li l-?M tista' ti?i b?onn);
- Il-Qorti Internazzjonali g?all-?ustizzja (L-organu ?udizzjarju ewlieni).
Ferg?at o?rajn jie?du ?sieb il-governanza tal-a?enziji tas-Sistemi tal-?nus Mag?quda, b?all-Organizzazzjoni Dinjija g?as-Sa??a (World Health Organization (WHO)), il-Fond tal-?nus Mag?quda g?at-Tfal (United Nations Children's Fund (UNICEF)), u l-Organizzazzjoni tan-Nazzjonijiet Uniti g?all-Edukazzjoni, ix-Xjenza u l-Kultura (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)).
Is-Segretarju ?enerali pre?enti tal-?nus Mag?quda huwa António Guterres mill-Portugall.
L-organizzazzjoni ?nus Mag?quda hija ffinanzjata minn kontribuzzjonijiet volontarji meqjusa, mill-istati membri. Il-lingwi uffi?jali tal-?nus Mag?quda huma sitta: L-G?arbi, i?-?ini?, l-Ingli?, il-Fran?i?, ir-Russu, u l-Ispanjol.
Malta saret membru tal-?nus Mag?quda fl-1964 meta ?adet l-Independenza u saret stat bil-Gvern tag?ha.
Fis-snin erbg?in id-dinja kienet mifnija bil-problemi meta ?afna pajji?i kienu mkissrin bit-Tieni Gwerra Dinjija. Kienet g?ad ma ntemmitx u xorta wa?da ?afna pajji?i ?assew li g?andhom jing?aqdu biex ji??ieldu front wie?ed biex isalvaw id-dinja minn aktar tra?edji.
L-ewwel persuna li kien nissel il-kelma “?nus Mag?quda” kien il-President tal-Istati Uniti Franklin D. Roosevelt. Hu kien u?a din il-kelma fl-1 ta’ Jannar ta’ l-1942 meta rappre?entanti ta’ 26 pajji? kienu ltaqg?u u ftehmu li l-gvernijiet tag?hom g?andhom ikomplu ji??ieldu flimkien kontra l-‘Axis Powers’ (il-?ermanja Na?ista, l-Italja Faxxista u l-?appun).
Il-Lega tan-Nazzjonijiet
[immodifika | immodifika s-sors]Qabel ma twaqqfet il-?nus Mag?quda, fid-dinja kien hemm ftit organizzazzjonijiet internazzjonali apparti l-Lega tan-Nazzjonijiet. Dawn l-organizzazzjonijiet kienu l-unjin tal-komunikazzjoni, l-Unjin Telegraph, kif ukoll l-Unjin Universali tal-Posta. Illum dawn l-organizzazzjonijiet huma a?enziji spe?jali tal-?nus Mag?quda.
Qabel ma twaqqfet il-?nus Mag?quda d-dinja kellha wkoll organizzazzjoni o?ra li suppost kienet tikkontrolla l-pajji?i kollha tad-dinja. Fl-Ewwel Gwerra Dinjija kienet twaqqfet il-Lega tan-Nazzjonijiet. Dik kienet ?iet imwaqqfa fis-Sena 1919 bil-famu? Trattat ta’ Versailles. L-g?an tal-Lega kien li “tippromwovi koperazzjoni internazzjonali kif ukoll biex takkwista l-pa?i u s-sigurtà fid-dinja kollha.”
Ta?t l-istess Trattat kienet ?iet imwaqqfa wkoll l-Organizzazzjoni Internazzjonali tax-Xog?ol. Din kienet wa?da mill-akbar organizzazzjonijiet li kienu affiljati mal-Lega.
I?da min?abba ?-?irkostanzi li nqalg?u wara li Hitler ?a l-poter fil-?ermanja, din il-Lega sparixxiet. Diversi mexxejja dinjin kienu ja?sbu li Hitler qatt ma kien se jasal biex jibda gwerra daqshekk devastanti.
1944-1945
[immodifika | immodifika s-sors]Kien qieg?ed jin?ass li fid-dinja kien hemm kaos s?i?. Kien hemm pajji?i kollha mfarrkin u tilfu l-indipdenza tag?hom. G?alhekk bejn Awissu u Ottubru ta’ l-1944 delegazzjonijiet minn erba’ pajji?i ltaqg?u f’Dumbarton Oaks, fl-Istati Uniti, biex flimkien jipprovaw isibu soluzzjoni dejjiema g?ad-dinja u qabel kollox kif jistg?u jwaqqfu l-gwerra dinjija.
Kwa?i sena wara li dawn id-delegazzjonijiet iltaqg?u f’Oaks, re?g?u ltaqg?u biex ifasslu u janalizzaw dak li jista’ ji?i mitfihem. Il-pajji?i li ?adu sehem fid-diskussjoni kienu ?-?ina, l-Unjoni Sovjetika, l-Ingilterra kif ukoll l-Istati Uniti.
L-erba’ pajji?i fil-?img?at ta’ wara bdew jiltaqg?u ma’ mexxejja ta’ pajji?i o?rajn biex ifhemu dak li kien ?ie miftihem bejn dawn l-erba’ pajji?. Kien fis-26 ta’ ?unju ta’ l-1945 meta f’konferenza spe?jali li saret f’San Francisco, fl-Istati Uniti, ?ie ffirmat it-trattat tal-?nus Mag?quda li fuqu kellha timxi ’l quddiem din l-organizzazzjoni dinjija l-?dida.
G?all-iffirmar kien hemm pre?enti rappre?entanti ta’ 50 pajji? i?da b’mod uffi?jali l-ewwel membri tal-?nus Mag?quda kienu 51 pajji?. Il-pajji? nieqes fl-iffirmar kien il-Polonja li min?abba ra?unjijiet ta’ gwerra, il-mexxejja tieg?u ma setg?ux jattendu. Kien g?alhekk li l-Polonja ffirmat dan it-Trattat aktar tard.
G?alkemm kien hemm l-iffirmar, xorta wa?da dan it-Trattat ma setax jid?ol fis-se?? min?abba li ried ji?i ratifikat minn diversi pajji?i fosthom i?-?ina, Franza, l-Unjoni Sovjetika, l-Ingilterra, l-Istati Uniti kif ukoll pajji?i o?rajn li ffirmaw it-Trattat.
B’mod uffi??jali dan it-Trattat da?al fis-se?? fl-24 ta’ Ottubru tal-istess sena u g?alhekk minn dik il-?urnata l-pajji?i firmatarji kkommettew ru?hom li ja?dmu g?all-g?anijiet li hemm imni??lin fl-ewwel fa??ata ta’ dan it-Trattat. G?alhekk kull anniversarju tat-twaqqif ta’ l-akbar organizzazzjoni dinjija ji?i ??elebrat f’Ottubru u mhux f’?unju.
Madankollu xorta wa?da din il-?urnata tibqa’ mfakkra b?ala l-?urnata meta t-52 pajji? resqu lejn xulxin biex b’hekk ja?dmu g?al g?an wie?ed li jkun hawn il-pa?i fid-dinja.
It-Trattat tal-?nus Mag?quda
[immodifika | immodifika s-sors]B?al kull trattat ie?or, il-?nus Mag?quda ?asbet biex permezz tat-Trattat tag?ha tirregola lil kull pajji? membru. G?alhekk kapitlu tnejn hu kollu ddedikat g?ar-regolamenti tal-membri.
I?da l-aktar punti importanti li jo?or?u minn dan it-Trattat jinsabu e?att fl-ewwel pa?na hekk imsej?a “Preambolu”. L-g?anijiet huma li fid-dinja jkun hawn il-pa?i u l-popli kollha jkollhom dinjità.
Fil-fatt fil-preambolu hemm imni??el “biex insalvaw il-?enerazzjonijiet kollha tad-dinja mill-gwerer li s’issa kien hawn tnejn kbar li kwa?i qerdu kollox".
Li kul?add ikollu d-drittijiet fundamentali tal-bniedem, dinjità g?al kull persuna. L-ir?iel u nisa g?andhom ikollhom l-istess drittijiet.
Li ti?i osservata l-li?i internazzjonali u kull pajji? fid-dinja jobliga ru?u li jirrispetta trattati li jsiru mill-?nus Mag?quda u a?enziji tag?ha.
Li kull pajji? fid-dinja jag?ti l-libertà li?-?ittadini kollha u jippromwovi l-progress so?jali.”
Fil-preambolu hemm ukoll li l-g?an ta’ dan it-Trattat hu “li l-pajji?i kollha tad-dinja jg?ixu fil-pa?i u flimkien jikkontribixxu g?all-pa?i u s-sigurtà.
?add m’g?andu ju?a l-forzi militari tieg?u kontra pajji? ie?or ming?ajr l-approvazzjoni tal-?nus Mag?quda.
Kull pajji? g?andu jag?ti ?ans li?-?ittadini jag?mlu avvanzi ekonomi?i u so?jali biex id-dinja timxi aktar ’il quddiem.”
L-g?an ewlieni tal-?nus Mag?quda hu li jkun hawn stabbilità u ?vilupp dejjiemi fid-dinja.
Prijoritajiet sal-2015
[immodifika | immodifika s-sors]G?alkemm matul is-snin li ilha mwaqqfa l-?nus Mag?quda g?amlet kisbiet kbar g?all-popli kollha tad-dinja, il-Kunsill tas-Sigurtà kif ukoll kull membru ta’ din l-g?aqda Internazzjonali g?andhom prioritajiet li kollha jitkellmu biex il-popli tad-dinja jg?ixu ?afna a?jar.
Il-?nus Mag?quda tixtieq li sa l-2015 tonqos bin-nofs il-popolazzjoni li b?alissa qieg?da tg?ix b’inqas minn dollaru kuljum. Irid ikun hawn xog?ol di?enti g?all-ma??oranza tal-popli kollha tad-dinja, kif ukoll trid tonqos bin-nofs il-popolazzjoni tan-nies li b?alissa qeg?din jg?ixu fil-faqar.
Fil-qasam edukattiv, il-?nus Mag?quda tixtieq li kull tifel u tifla fid-dinja jtemmu l-iskola primarja u tispi??a d-diskriminazzjoni b’min g?andu dritt jid?ol fl-iskola. Il-programm sa l-2015 jg?id li sa dik is-sena l-imwiet fost it-tfal ta’ inqas minn ?ames snin iridu jonqsu b’terz.
Biex isiru dawn irid jkun hemm servizzi tas-sa??a g?al kull persuna fid-dinja. Irid ikun hemm kontroll strett fuq il-marda ta’ AIDS kif ukoll dawk kollha morda bil-malarja u mard ie?or ikollhom il-kura g?alih.
Dwar l-ambjent, sa l-2015 il-?nus Mag?quda tixtieq li ma jkunx hemm aktar ?ela ta’ ri?orsi naturali u fl-istess waqt tinstab ener?ija alternattiva.
Fil-qasam tan-negozju l-?nus Mag?quda trid li jkun hemm aktar negozju miftu? u sistemi finanzjari aktar ?usti. Trid li jkun hemm tmexxija nadifa u bla korruzzjoni f’kull gvern tad-dinja.
Il-?nus Mag?quda tixtieq li sa l-2015 id-dinja kollha ting?aqad b’teknolo?ija ta’ l-informazzjoni kif ukoll itejjeb f’kull rokna tad-dinja l-komunikazzjoni. Dawn huma w?ud mill-prioritajiet tal-?nus Mag?quda sa l-2015.
Referenzi
[immodifika | immodifika s-sors]- ^ "United Nations - Member States (inklu? is-Sudan t'Isfel, l-iktar Stat Membru re?enti)". ?itazzjoni g?andu parametrs mhux mag?ruf u vojt:
|koawturi=u|a??ess=(g?ajnuna)